Исследование социального интеллекта детей младшего школьного возраста в разных типах образовательных сред

Аннотация

Адамның психологиялық әл-ауқаты әртүрлі өмірлік жағдайларда оның мінез-құлқының ерекшеліктерінде көрінеді, әлеуметтік жетістікке, эмоционалды тұрақтылыққа және жеке ресурстарды оңтайлы пайдалануға қол жеткізе отырып, басқалармен қарым-қатынас жасау және өзара әрекеттесу қабілетімен анықталады. Осыған байланысты әлеуметтік интеллекттің негізін құрайтын әлеуметтік-коммуникативтік дағдылардың дамуына қандай факторлар мен жағдайлар себеп болатынын түсіну маңызды. Зерттеудің мақсаты әр түрлі білім беру орталарында оқитын бастауыш сынып оқушыларының әлеуметтік интеллектінің ерекшеліктерін анықтау болды. Зерттеудің келесі әдістері жүзеге асырылды: бақылау, тестілеу, сараптамалық бағалау, алынған деректерді статистикалық өңдеу әдістері (сипаттамалық статистика, бір факторлы дисперсиялық талдау, Двасса-Стил-Кричлоу-Флигнер әдісі). Іріктеуге әр түрлі білім беру орталарында оқитын бастауыш сынып оқушылары қатысты (N=108). Жасы-9-10 жас. Бастауыш сынып оқушыларының әлеуметтік интеллектінің дамуына әсер ететін қоршаған орта факторларын анықтау үшін музыкалық мазмұнмен қанықтыруды, сабақтың, сабақтан тыс іс-әрекеттің пәнаралық интеграциясын және музыкалық және театрландырылған бағыттағы қосымша білім беруді қамтамасыз ететін музыкалық-байытылған білім беру ортасының моделі жасалды. Зерттеу нәтижесінде музыкалық-байытылған білім беру ортасы жағдайында оқитын балаларда музыкалық-стандартты білім беру ортасында оқитын құрдастарымен салыстырғанда әлеуметтік интеллекттің дамуында маңызды айырмашылықтар бар екендігі анықталды, көрсеткіштер бойынша: әлеуметтік хабардарлық, эмпатия қабілеті, әлеуметтік экспрессивтілік, өзін-өзі реттеу қабілеті.