ҚАЗ
РУС
ENGҰБТ аясындағы информатика пәні бойынша тест мазмұнының валидтілігін бағалау: сараптамалық бағалау және психометриялық талдау
##plugins.pubIds.doi.readerDisplayName##:
https://doi.org/10.59941/2960-0642-2025-3-68-82Түйінді сөздер:
валидтілік, информатика тесті, Ұлттық бірыңғай тестілеу, тест спецификациясы, Блум таксономиясы, Раш моделі, психометриялық талдауАннотация
Зерттеудің өзектілігі, Қазақстандағы Бірыңғай ұлттық тестілеуінің жоғары деңгейдегі емтихан екенін, оның нәтижелері түлектердің білім алу траекториясына айтарлықтай әсер ететінін дәлелдейді. Бұл тест материалдарының валидтілігі мен сенімділігін қамтамасыз ету қажеттілігін туындатады, әсіресе динамикалық дамып келе жатқан пәндер, мысалы, информатика бойынша. 2022 жылдан бастап информатика бейіндік пәндер санатына өтуіне байланысты, тест мазмұнының тәуелсіз тексерілуінің маңызы арта түсті. Зерттеу Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандартының (МЖМБС) талаптарына спецификацияның сәйкестігін сараптау және тапсырмалардың сапасын психометриялық бағалау арқылы ҰБТ-ның информатика пәні бойынша тесттің мазмұндық валидтілігін кешенді талдау мақсатында жүргізілді. Зерттеу 54 оқу мақсатының мазмұнын талдауды, алты сарапшының қатысуымен Тәуелсіз сараптамалық бағалауды, тақырыптық кодтау әдісімен сапалы талдауды және 116 оқушының үлгісіндегі Раш моделі бойынша сандық бағалауды қамтитын аралас әдістерді қолданды. Зерттеу нәтижелері бойынша оқу мақсаттарының құрылымында түсіну (25%) және қолдану (30%) тапсырмалары басым екенін көрсетті, талдау (15%) және бағалау (10%)сияқты жоғары когнитивті деңгейдегі тапсырмалардың жетіспеушілігі байқалды. Сараптамалық талдау мазмұнның репрезентативтілігін 0,80 Каппа келісім коэффициентімен растады, алайда 3D модельдеу және ақпараттық қауіпсіздік сияқты заманауи тақырыптарды қосу қажеттілігін анықтады. Психометриялық талдау
α = 0,94 тестінің жоғары сенімділігін және Rash моделінің көптеген тапсырмаларының сәйкестігін көрсетті, Outfit MNSQ 1,5-тен жоғары екі проблемалық тапсырма анықталды. Зерттеу нәтижелері бойынша тестті модернизациялауға арналған ұсыныстар әзірленді: оқу мақсаттарының тұжырымдары нақтыланды, жаңа тақырыптық блоктар енгізілді және проблемалық тапсырмалар түзетілді. Валидтілікті кешенді тексеру әдісі өлшеу материалдарының сапасын арттыру үшін тиімді екенін дәлелдеді. Зерттеу нәтижелері тест спецификацияларын әзірлеу және жаңарту тәжірибесінде қолданылуы мүмкін.
