Psychological and pedagogical culture of a teacher: a key component of the inclusive educational process

Аннотация

Осы зерттеу инклюзивті білім беру жағдайында тиімді қызметті қамтамасыз ету үшін қажетті психологиялық-педагогикалық мәдениеттің негізгі аспектілерін белгілеу мақсатында жүргізілді. Зерттеу барысында инклюзивті білім беру процесінде мұғалімнің психологиялық-педагогикалық мәдениетінің негізгі аспектілерін қарастырудың қолданыстағы теориялық тәсілдері талданды, мұғалімдердің инклюзияға дайындығы және бар проблемалар бағаланды, психологиялық-педагогикалық мәдениетті жетілдіру бойынша ұсыныстар жасалды. Инклюзивті білім беру процесінің бөлігі ретінде психологиялық-педагогикалық мәдениеттің анықтамасы берілген. Зерттеу барысында психологиялық-педагогикалық сүйемелдеу мен тұлғааралық өзара іс-қимылдың маңыздылығын мойындаудың жоғары деңгейі, бірақ инклюзия жағдайында жұмысқа дайындықтың төмен деңгейі, инклюзивті білім беру контекстінде мәдени-психологиялық принциптерді іс жүзінде қолданудағы елеулі қиындықтар және т.б. анықталды. Инклюзивті білім беру саласындағы сарапшылармен (психологтар, педагогтар және мектеп әкімшілігі) сұхбат негізінде инклюзивті білім беруді табысты дамыту үшін педагогтердің психологиялық-педагогикалық мәдениетін арттыруды, қажетті ресурстармен қамтамасыз етуді және процесті стратегиялық басқаруды күшейтуді қамтитын кешенді тәсіл қажет екендігі анықталды. Бақылау нәтижесінде инклюзивті білім берудің барлық жақсы дамыған аспектілері, сондай-ақ одан әрі дамуды қажет ететіндер атап өтілді. Эксперимент нәтижелері инклюзивті білім беру процесінің негізгі компоненті туралы негізгі гипотезаны қолдайды. Мұғалімнің психологиялық-педагогикалық мәдениетімен байланысты инклюзивті білім беру аспектілерін одан әрі дамыту бойынша ұсыныстар әзірленді.